Sot, termi “Gutë” përdoret për të përfaqësuar një grup të përbërë sëmundjesh, të cilat takohen në mënyrë ekskluzive tek njerëzit dhe përfshijnë:
- hiperuricemi (rritje e vlerave të acidit urik në serum);
- atake të përsëritura të artriteve, të induktuara nga kristalet e acidit urik;
- prezencë e grumbullimit të kripërave të acidit urik përreth kyçeve;
- dëmtim i veshkave & gurë në veshka nga acidi urik.
“Ajo është rezultat i mbiprodhimit apo defekt në eliminimin e acidit urik nga veshka”, shpjegon Dr. Ervini, i cili zhvillon vizita çdo ditë pranë Poliklinikës LifePLus në Tiranë dhe ofron trajtim të specializuar për sëmundjet reumatizmale dhe autoimune në bazë të protokolleve më bashkëkohore ndërkombëtare. Guta është pjesë përbërëse e një grupi të madh sëmundjesh që përfshijnë: diabetin, hipertensionin, obezitetin dhe dislipideminë. “Guta fillon me një dhimbje të fortë dhe të menjëhershme (zakonisht tek kyçet e këmbës), por mund të prekë edhe kyçe të tjera dhe shoqërohet me: enjtje, dhimbje në prekje, nxehtësi lokale dhe skuqje. Pacienti mund të referojë për atake të ngjashme të kaluara më parë”, shpjegon Dr. Ervini.
Prezenca e kristaleve të acidit urik në likidin artikular apo prezenca e tofeve vërteton plotësisht diagnozën. Menaxhimi i trajtimit të gutës mund të ketë 2 forma: medikamentoz dhe jomedikamentoz. Dr. Ervini thekson se edukimi i pacientëve nëpërmjet dietës dhe modifikimit të stilit të jetesës është po aq i rëndësishëm sa edhe trajtimi medikamentoz. “Në disa situata të veçanta, trajtimi medikamentoz merr një vlerë të veçantë”, shpjegon ai.
Më poshtë po listojmë disa lloje dietash në rastet kur ne vuajmë nga guta (podagral):
DIETA NË HIPERURICEMI/GUTË
Një dietë e shëndetshme është në gjendje të parandalojë dhe të shmangë ataket gutoze. “Duke shmangur apo pakësuar marrjen e ushqimeve të cilat përmbajnë sasi të mëdha purinash, mundësohet ulja e niveleve serike të urateve dhe parandalon ataket gutoze”, nënvizon Dr. Ervini. Purinat janë substanca natyrale që gjenden tek të gjitha qelizat e trupit dhe tek të gjitha ushqimet. “Ato janë pjesë e strukturave kimike të gjeneve tona, si edhe të gjeneve bimore dhe ato shtazore”, shpjegon ai. Disa ushqime përmbajnë përqendrime të larta të purinave dhe zakonisht janë këto ushqime që kanë shumë proteina.
DIETA GJATË NJË ATAKU GUTOZ
- Pini 2-3 litra lëngje në ditë, ku gjysma duhet të jetë ujë;
- Ndërprisni përdorimin e alkolit. Nëse marrja e tij është e domosdoshme, përdorni verë të kuqe (afërsisht 200 cc/ditë);
- Përdorni ushqime që kanë sasi të pakët (ose të moderuar) purinash;
- Përdorni sasi të moderuar proteinash ku rekomandohet: tof, produkte të qumështit, vezë, gjalpë kikiriku etj.;
- Përdorni ushqime me përmbajtje të lartë karbohidratesh: bukë, drithëra, oriz, perime dhe fruta;
- Limitoni yndyrnat dhe përdorni mishin e peshkut, shpendëve etj.;
DIETA NË GUTËN KRONIKE
- Pini 2-3 litra lëngje në ditë, ku gjysma duhet të jetë ujë;
- Vazhdoni të mos përdorni alkolin ose limitojeni atë. Rekomandohet vera e kuqe (200 cc/ditë);
- Përdorni ushqimet me sasi të moderuar dhe të pakët të purinave. Evitoni ushqimet me sasi të lartë purinash;
- Mbani një peshë trupore konstante dhe të mirë. Mos shtoni në peshë sepse mbipesha shton prodhimin e acidit urik. Nëse është e nevojshme të bini në peshë, duhet të bini me 0.5-1 kg/javë;
- Mos përdorni me sasi të mëdha proteinash, pasi këto dieta përkeqësojnë gutën;
MODELI I NJË DIETE GUTOZE
- Mëngjesi: portokall, pjeshkë, mollë, mango, fik, bukë gruri, dhallë;
- Dreka: selino, panxhar, thjerëz, rrepë, lakër, domate, karrotë, kungull, patate, bukë gruri, dhallë, djathë shtëpie;
- Darka: fasule, lakër, domate, karrotë, bukë gruri, dhallë.